Pedagogika Montessori obejmuje dzieci już od urodzenia aż do 12 roku życia. W miejsce ogólnych sprawdzianów i badań, sprawozdanie i ocena na temat podopiecznych referowana jest w sposób narracyjny, opisując talenty i słabości dziecka. Decyzje o poprawie słabych stron są podejmowane na bieżąco podczas przebiegu edukacji po głębszej analizie indywidualnego sposobu realizacji tego celu.
Praca z dzieckiem jako indywidualnością jest najmocniejszym aspektem tej metody. Nauka odbywa się we własnym tempie, a nauczyciel wciela się w role przewodnika a nie wykładowcy. Jednym z podstawowych celów tej nauki jest zużytkowanie naturalnej ochoty dziecka do nauki, nie kładąc nacisku na rywalizację gdy podopieczny nie jest przygotowany oraz dostatecznie dojrzały.
Całym podejściem stosowanym w metodzie Montessori jest to, że dzieci uczą się w zupełnie inny sposób niż dorośli. Lekcje są specjalnie skonstruowane do naturalnych potrzeb dzieci w myśl niezależności, wolności i świadomości obowiązków.
Metoda Montessori zapewnia, że zawsze przed przedstawieniem dziecku zagadnienia, jest ono wyjaśnione i przedstawione w sposób przydatny dla podopiecznego. Po prezentacji dziecku dawana jest możliwość swobodnego korzystania ze świeżo nabytej wiedzy, pobudzając dziecka wyobraźnię i ograniczając ucznia tylko wtedy gdy występuje realne zagrożenie dla podopiecznego lub otoczenia.
Każda czynność jest uważnie dobrana i toruje drogę do kolejnych działań i pojęć. Dzieci są motywowane do ciągłego powtarzania zagadnień, do momentu znudzenia. Wtedy jest to sygnał do rozpoczęcia nowego etapu oraz jest to pewność, że dziecko jest już gotowe.
Nie jest wyznaczona żadna tabela czasu lub okres, w którym dziecko ma uczyć się konkretnego działania. Prędkość przyswajania wiedzy absolutnie zależy tylko od dojrzałości dziecka i gotowości jego na nowy etap. Jednakże jest pewna sekwencja zagadnień stosowana podczas nauki.